Πως βλέπουν κορυφαίοι Ρώσοι ειδικοί τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη σε σχέση με την οικονομική κρίση.

Οδηγούν Ελλάδα και Ευρώπη στη φτώχεια

23 Μαΐου 2012
Αλέξανδρος Δημητρίου, ειδικά για τη Russia Beyond the Headlines

Πως βλέπουν κορυφαίοι Ρώσοι ειδικοί τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη σε σχέση με την οικονομική κρίση.

Πηγή: AP

Το ότι η Ευρώπη νοσεί αποτελεί κοινή διαπίστωση των πάντων, παγκοσμίως. Ωστόσο, οι προσεγγίσεις αναφορικά με το είδος της ασθένειας ποικίλουν. Πόσο μάλλον για τον τρόπο ίασης. Μια κατ΄αρχήν "ριζοσπαστική" προσέγγιση για την κατάσταση υγείας της Ευρώπης εκφράζει ο ρώσος αναλυτής Μιχαήλ Λεόντιεφ, σύμφωνα με τον οποίο "σε αυτή τη κατάσταση που βρίσκεται η γηραιά ήπειρος δεν είναι...βιώσιμη". Πιο αισιόδοξη είναι η προσέγγιση του ρώσου πρωθυπουργού Ντμίτρι Μεντβέντεφ: Την Ευρώπη θα τη σώσουμε, είπε στη διάρκεια της συνόδου του G8. Ο δε οικονομολόγος Μιχαήλ Χάζιν, απο την πλευρά του θεωρεί ότι "το συνολικό μοντέλο ανάπτυξης στα πλαίσια του οποίου λειτουργούσε το ευρωατλαντικό σύστημα ξεφουσκώνει..."

Διαβάστε τη γνώμη του Μιχαήλ Χάζιν για την κρίση στην Ελλάδα

Εδω και πάνω απο δύο χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της παγκόσμιας κοινής γνώμης με τα σοβαρά οικονομικά, και όχι μόνο, προβλήματα που βιώνει. Δύο χρόνια πολλοί "καλοθελητές" επιχειρούσαν να αποδείξουν το απαράδεκτο των "τεμπέληδων Ελλήνων", των χουβαρντάδων, που ασκούν λάθος τρόπο ζωής. Τη χώρα που ήταν όλο "καπρίτσια" επιχείρησαν να τη σώσουν, αρχικά τον Ιούνιο του 2010, ρίχνοντας πάνω απο 100 δις ευρώ. Δεν πέτυχε. Ακολούθησε ο δεύτερος γύρος, το Νοέμβριο του 2011. Επέβαλαν στους Ελληνες πολιτικούς ηγέτες των δύο μεγαλύτερων κομμάτων εξουσίας να υπογράψουν εξοντωτικές συμφωνίες για την ελληνική κοινωνία, ως ανταλλαγή για το "κούρεμα" του 50% και πλέον του χρέους, δίνοντας νέο δάνειο 130 δις ευρώ. Τα δύο αυτά χρόνια η ελληνική κυβέρνηση διέλυσε το κοινωνικό κράτος, έριξε τους μισθούς και τις συντάξεις στα τάρταρα. Η ανεργία, επίσημα ανέβηκε στο ποσοστό ρεκόρ, 22%. Ανεπίσημα πάντως, το ξεπερνάει κατά πολύ. Μόνο το 2011 ο αριθμός των αυτοκτονιών ανέρχεται σε χιλιάδες. Ανάλογη εικόνα στην Ισπανία, την Ιταλία...κ.α. Η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής χωρίς κανένα σημάδι ανάπτυξης της οικονομίας οδηγεί την Ελλάδα -και αυτή συμπαρασύρει ολόκληρη την Ευρώπη- σε αδιέξοδο.

Σύμφωνα με έκθεση αρμοδίων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ο φόβος για την εικόνα που παρουσιάζει η ευρωζώνη δεν περιορίζεται μόνον στα σύνορα της γηραιάς ηπείρου, αλλά προκαλεί έντονη ανησυχία και στις ισχυρότερες οικονομίες όλου του πλανήτη. Ο κύριος κίνδυνος πηγάζει από την πολιτική λιτότητας που έχει επιβάλει η Γερμανία στις αδύναμες χώρες του νότου. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ είναι οι οικονομίες αυτών των κρατών να έχουν βυθιστεί στον εφιάλτη της ύφεσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις το τρέχον έτος οι οικονομικοί δείκτες της οικονομίας της Ευρώπης θα παρουσιάσουν ύφεση κατά 0,1%. Η γερμανική πολιτική λιτότητας οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο ο οποίος έχει ως κυριότερα χαρακτηριστικά του την αύξηση των εθνικών χρεών και την εξασθένηση του τραπεζικού συστήματος. Ως αντίδοτο στην ρευστή οικονομική κατάσταση που επικρατεί στην ευρωζώνη, ο ΟΟΣΑ προτείνει την λήψη αποφάσεων προκειμένου να τονωθεί η οικονομία και η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα να είναι έτοιμη σε περίπτωση που η κρίση εξαπλωθεί και προς άλλες χώρες να προχωρήσει στην αγορά εθνικών ομολόγων.  

Η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα όπου το νεοφιλελεύθερο, ευρωατλαντικό μοντέλο κατέρρευσε, γράφει ο Μ. Χάζιν. Δεν είναι θέμα της Ελλάδας στενά, είναι θέμα της Ευρώπης, συνολικά. Τι μέλλει γενέσθαι; Κάποιοι σπεύδουν να φωνάξουν "έξω η Ελλάδα απο το ευρώ". Αλλά όπως εξηγεί ο Μιχαήλ Λεόντιεφ, "οι άμεσες απώλειες απο μια τέτοια ενέργεια θα κοστίσουν τουλάχιστον 300 δις ευρώ, χωρίς να είναι καθαρό τι θα συμβεί με την κατάσταση μέσα στην Ελλάδα..." Αλλά θα υπάρξουν και έμμεσες επιπτώσεις όπως κρίση εμπιστοσύνης, δηλαδή άρνηση δανειοδότησης. Ο δρόμος αυτός οδηγεί σε κράχ.


Yπάρχει άραγε διέξοδος απο αυτό το εδιέξοδο; Η Α. Μέρκελ και η οικονομικής της ομάδα δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι οι Ελληνες πρέπει πάσει θυσία να υλοποιήσουν αυστηρά τις υποχρεώσεις τους, δηλαδή, εκείνους τους οποίους αυτοί επέβαλλαν. Αλλά ήδη σε όλη την Ευρώπη, ακόμα και στο G 8, ακούστηκαν φωνές πως "δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν οι ανάγκες του προυπολογισμού χωρίς να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη!"

Ο 37χρονος ηγέτης του Σύριζα, Αλέξης Τσίπρας, το νέο πολιτικό "αστέρι" το οποίο αναδείχτηκε μέσα απο το κύμα των πολλαπλών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας ενάντια στην εξαθλίωση των πολιτών, υποστηρίζει ότι " την Ελλάδα την μετάτρεψαν σε πειραματόζωο εφαρμογής της πολιτικής της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής, και αν αυτό πετύχει, τότε θα εφαρμοστεί παντού στην Ευρώπη ". Οι εκλογές της 6ης Μαίου απέδειξαν ότι οι Ελληνες τιμώρησαν τα δύο μεγάλα κόμματα, τσακίζοντας το δικομματικό σύστημα το οποίο κυριάρχησε σχεδόν 40 χρόνια.

O Αλεξάντρ Μπάουνοφ,ο οποίος έζησε και γνωρίζει εκ των έσω την Ελλάδα, θεωρεί ότι για το κράχ του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται οι Βρυξέλλες καθως επέβαλλαν στα κόμματα αυτά να μην αφήσουν στα προεκλογικά τους προγράμματα κανένα περιθώριο αναθεώρησης των μέτρων λιτότητας. Κατά πάσα πιθανότητα, κάτι ανάλογο θα συμβεί και στις επαναληπτικές της 17ης Ιουνίου. “Η απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού, δεν είναι μόνο κοινωνιές αναταραχές, είναι η διάλυση του κοινωνικού κράτους με αυτή τη μορφή όπως δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 60”, τονίζει ο Χάζιν. “Αφού η Ελλάδα αποδείχτηκε ο αδύναμος κρίκος σε αυτή την αλυσίδα, της έχει πέσει το πιο βαρύ φορτίο να παλέψει μέχρι τέλους για το δικαίωμα εναλλακτικής εξόδου απο την κρίση”.

Εξίσου ανησυχητική με την έκθεση που παρουσίασε ο ΟΟΣΑ εμφανίστηκε η άποψη που διατύπωσε ο γνωστός επενδυτής και στενός συνεργάτης του Τζόρτζ Σόρος, Τζίμ Ρόντζερς, ο οποίος μας καλεί να είμαστε έτοιμοι για τα χειρότερα καθώς όπως διατείνεται μέχρι και το 2013 η παγκόσμια οικονομία θα ζήσει εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.  Σύμφωνα με τον Τζιμ Ρόντζερς που είναι πρόεδρος του ΔΣ της επενδυτικής εταιρείας Rogers Holdings, εξαιτίας της αύξησης του χρέους το τρέχον έτος καθώς και το 2013 η οικονομική κρίση αναμένεται να λάβει μεγαλύτερες και πιο επώδυνες διαστάσεις. Ως μοναδική λύση προτείνει, οι αρχές να προχωρήσουν στην τύπωση περισσότερων χαρτονομισμάτων. Ξεχωριστή περίπτωση από την παραπάνω ανησυχητική εικόνα, σύμφωνα πάντα με τον Τζιμ Ρόντζερς  αποτελεί η Ρωσία εξαιτίας των πολλών φυσικών πόρων που διαθέτει. Κάνοντας πιο απλό τον συλλογισμό του εξηγεί:  «πως όταν όλοι τυπώνουν τα χρήματα ο μόνος τρόπος να αμυνθείς είναι να έχεις τα υλικά προϊόντα όπως ρύζι ή αργυρό». 

Οπως και να’χει, στη Γερμανία και στις Βρυξέλλες οι ανώτεροι ευρωκομισάριοι προειδοποιούν την Αθήνα πως μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου πρέπει απαρέγκλιτα να εφαρμοστεί το μνημόνιο, αλλοιώς φεύγουν απο την ευρωζώνη. Πιο άμεση επέμβαση στα εσωτερικά της χώρας, πιο χονδροειδή εκβιασμό, δύσκολα να σκεφθεί κανείς. Παρά ταύτα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες έχουν την ίδια ρότα, κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με αυτές στην Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία...Η Ελλάδα, βέβαια, είναι μικρά σε πληθυσμό και οικονομικά μεγέθη, αλλά όλοι παρακολουθούν ποιές δυνάμεις αναδείχνονται και αν οι τάσεις αυτές συμβαδίζουν με ανάλογες στην Ευρώπη.

Αν λάβει κανείς υπ΄όψιν ότι στη μεταξύ τους συνάντηση, στο Καμπ Νταίβιντ, οι Ολλάντ-Ομπάμα μίλησαν για τις δυνατότητες να ωθήσουν την οικονομία προς το δρόμο της ανάπτυξης, πολλοί το εξέλαβαν ώς σημάδι προς την Α. Μέρκελ πως ο χρόνος κυριαρχίας του γερμανικού μοντέλου σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής δεν οδηγεί παρά σε επικίνδυνα μονοπάτια για ολόκληρη την Ευρώπη. Οπως τονίζει ο προεδρικός σύμβουλος του Κρεμλίνου, Αρκάντι Ντβορκόβιτς, " μια πιθανή έξοδος της Ελλάδας απο την ευρωζώνη, όπως λένε πολλοί, εκτιμώ πως δεν θα ήταν η καλύτερη εξέλιξη... Θα ήταν καλύτερα να αναζητήσουν άλλους τρόπους επίλυσης του προβλήματος..."

Η Ρωσία που έχει σχεδόν το 50% των εμπορικών της ανταλλαγών με άλλες χώρες, με την Ε.Ε. και μεγάλο μέρος των συναλλαγματικών της αποθεμάτων σε ευρώ ενδιαφέρεται πάραυτα για την οικονομική και νομισματική σταθερότητα στην Ευρώπη. Αυτή την πραγματικότητα δεν μπορεί να μη την παίρνει υπ΄οψιν της η ηγεσία της Ε.Ε.