Panic in Greek pharmacies as hundreds of medicines run short
Pharmaceutical companies accused of cutting supplies because of low profits and unpaid bills
Elizabeth Sukkar and Helena Smith in Athens
guardian.co.uk, Wednesday 27 February 2013
woman gestures at the state health fund office in Athens. Chemists say patients have been going from pharmacy to pharmacy in search of prescription drugs. Photograph: John Kolesidis/Reuters
Πανικός στα ελληνικά φαρμακεία, καθώς εκατοντάδες φάρμακα εξαντλούνται
Οι φαρμακευτικές εταιρείες κατηγορούνται ότι έκοψαν τις προμήθειες λόγω των χαμηλών κερδών και των απλήρωτων οφειλών.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια σοβαρή έλλειψη φαρμάκων εν μέσω ισχυρισμών ότι οι φαρμακευτικές πολυεθνικές έχουν σταματήσει τις αποστολές προς τη χώρα λόγω της οικονομικής κρίσης και τις ανησυχίες ότι τα φάρμακα θα εξάγονται από μεσάζοντες, γιατί οι τιμές είναι υψηλότερες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Εκατοντάδες φάρμακα παρουσιάζουν έλλειψη και η κατάσταση χειροτερεύει, σύμφωνα με την ελληνική ρυθμιστική αρχή φαρμάκων. Η κυβέρνηση έχει καταρτίσει μια λίστα με περισσότερες από 50 φαρμακευτικές εταιρείες που κατηγορεί ότι σταμάτησαν ή σχεδιάζουν να σταματήσουν τις προμήθειες φαρμάκων λόγω των χαμηλών τιμών στην χώρα.
Περισσότερα από 200 φάρμακα επηρεάζονται, συμπεριλαμβανομένων θεραπειών για αρθρίτιδα, ηπατίτιδα C και υπέρταση, υποχοληστερολαιμικούς παράγοντες, αντιψυχωτικά, αντιβιοτικά, αναισθητικά και ανοσοτροποποιητές που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νόσου του εντέρου.
Ξεχωριστά, ανακοινώθηκε την Τρίτη ότι ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός περικόπτει την παροχή αίματος στην Ελλάδα επειδή η χώρα δεν είχε πληρώσει τις οφειλές της, στην ώρα τους.
Φαρμακοποιοί στην Αθήνα περιγράφουν χαοτικές σκηνές με απελπισμένους πελάτες να πηγαίνουν από φαρμακείο σε φαρμακείο για να ψάξουν για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα που τα νοσοκομεία δεν μπορούν πλέον να διανέμουν.
Ο κατάλογος της κυβέρνησης περιλαμβάνει ορισμένες από τις κορυφαίες φαρμακευτικές εταιρείες στον κόσμο, όπως η Pfizer, Roche, Sanofi, GlaxoSmithKline και AstraZeneca. Η Pfizer, Roche και Sanofi δήλωσαν οτι μερικά προϊόντα είχαν παρακρατηθεί. Η GSK και η AstraZeneca αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς.
"Οι εταιρείες σταμάτησαν αυτές τις προμήθειες, διότι η Ελλάδα δεν είναι επικερδής για αυτούς και ανησυχούν ότι τα προϊόντα τους θα πρέπει να εξαχθούν από εμπόρους σε άλλες πλουσιότερες χώρες μέσω του παράλληλου εμπορίου, καθώς η Ελλάδα έχει τις χαμηλότερες τιμές φαρμάκων στην Ευρώπη," δήλωσε ο καθηγητής Γιάννης Τούντας, ο πρόεδρος της Ελληνικής ρυθμιστικής αρχής φαρμάκων, του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων.
Η ρυθμιστική αρχή έχει διερευνήσει 13 φαρμακευτικές εταιρείες που έχουν μειώσει τις προμήθειες και παρέδωσε τα ονόματα των οκτώ στο υπουργείο υγείας, ώστε να μπορέσει να τους επιβληθεί πρόστιμο. Ο Τούντας δεν αποκάλυψε τα ονόματα των εταιρειών, λέγοντας ότι αυτή είναι ευθύνη του υπουργείου υγείας, αλλά πρόσθεσε ότι ήταν “μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες”.
Το όργανο που εκπροσωπεί τους φαρμακοποιούς, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, επιβεβαίωσε τις ελλείψεις. "Θα έλεγα ότι οι προμήθειες έχουν μειωθεί κατά 90%", δήλωσε ο γενικός γραμματέας Δημήτρης Καραγεωργίου.
"Οι εταιρείες εξασφαλίζουν να έρχονται φάρμακα που και που, για να αποφύγουν την ποινική δίωξη. Όλοι είναι πραγματικά φοβισμένοι. Οι πελάτες μου λένε ότι φοβούνται ότι θα να χάσουν την πρόσβαση στην φαρμακευτική αγωγή εντελώς." Δήλωσε, επίσης, ότι πολλοί ανησυχούν ότι η ασφαλιστική κάλυψη θα στεγνώσει.
“Περίπου 300 φάρμακα βρίσκονται σε ανεπάρκεια και περιλαμβάνονται καινοτόμα φάρμακα, φάρμακα για ασθενείς με καρκίνο και για άτομα που πάσχουν από κλινική κατάθλιψη”, είπε ο Καραγεωργίου.
“Είναι ντροπή. Η κυβέρνηση είναι πανικοβλημένη και οι πολυεθνικές σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους και το θέμα του παράλληλου εμπορίου, διότι οι χονδρέμποροι μπορούν να πωλούν νόμιμα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σε υψηλότερη τιμή”.
Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος δήλωσε ότι η εικόνα έχει περισσότερες αποχρώσεις. Ο πρόεδρός της, Κωνσταντίνος Φρούζης, είπε ότι υπήρξαν “πιθανώς πολύ λίγες επιχειρήσεις” που δεν προμήθευσαν την ελληνική αγορά και μόνο για πολύ συγκεκριμένα προϊόντα - «οι λόγοι είναι ένας συνδυασμός των χαμηλών τιμών των φαρμάκων στην Ελλάδα και του απλήρωτου χρέους από το κράτος», είπε.
Στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη, οι φαρμακοποιοί λένε ότι συγκλονίζονται συχνά από ανθρώπους που προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν φάρμακα που σώζουν ζωές. Ταλαντευόμενοι μεταξύ οργής και απελπισίας, οι πελάτες ικετεύουν τους φαρμακοποιούς να τους δώσουν τα φάρμακα, τα οποία συχνά δεν έχουν σε απόθεμα.
"Ουρές σχηματίζονται νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, όταν εφημερεύεις", δήλωσε ο Καραγεωργίου, ο οποίος εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. "Και όταν τα φάρμακα δεν είναι διαθέσιμα, το οποίο συμβαίνει συχνά, οι άνθρωποι γίνονται πολύ επιθετικοί. Εφημερεύω απόψε και ξέρω ότι θα μου ουρλιάζουν και θα φωνάζουν, αλλά υπό αυτές τις περιστάσεις, το καταλαβαίνω. Έχουμε φτάσει σε τραγικό σημείο ".
Τα Ταμεία κοινωνικής ασφάλισης και τα νοσοκομεία στην Ελλάδα οφείλουν στις φαρμακευτικές εταιρείες περίπου € 1,9 δισ., ένα χρέος που χρονολογείται από το 2011, με τις εταιρείες να αναμένουν πληρωμές € 500 εκ. αυτόν τον μήνα.
Ορισμένες εταιρείες παραδέχθηκαν ότι δεν παρέχουν κάποια φάρμακα.
Σύμφωνα με τον κατάλογο της κυβέρνησης, η Pfizer δεν παρείχε ή δεν θα παρέχει 16 φάρμακα. Ένας εκπρόσωπος της εταιρείας διαφώνησε με το άθροισμα, αλλά επιβεβαίωσε οτι τέσσερα φάρμακα αποσύρθηκαν "επειδή υπήρξαν διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις και λόγω της κατάστασης του παράλληλου εμπορίου [μεταπώλησης] στην χώρα".
Τα προϊόντα είναι οι δύο θεραπείες λευχαιμίας Zavedos και Aracytin, που αποσύρθηκαν το προηγούμενο έτος, το αναλγητικό Neurontin και η θεραπεία για την επιληψία Epanutin, τα οποία αποσύρθηκαν τον περασμένο μήνα.
Η Roche τόνισε ότι δεν είχε σταματήσει τις παραδόσεις φαρμάκων στην Ελλάδα, αλλά είπε ότι είχε παρακρατήσει τις προμήθειες στα δημόσια νοσοκομεία, που οφείλουν στην εταιρεία € 200 εκ.. Ο εκπρόσωπος της εταιρείας Daniel Grotsky, δήλωσε: "Επιμένουμε ότι [τα δημόσια νοσοκομεία] πρέπι να εκπληρώσουν τις συμβάσεις τους και αυτό είναι κάτι που κάνουμε σε οποιαδήποτε χώρα ... Παρακράτούμε τα φάρμακα, μέχρι να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους."
Η Roche δεν μπορούσε να πει πόσα νοσοκομεία επλήγησαν, αλλά είπε ότι εξακολουθεί να προμηθεύει τα δημόσια νοσοκομεία με “κρίσιμα φάρμακα”, τα οποία περιλαμβάνουν την θεραπεία για τον ιό HIV και τις μεταμοσχεύσεις. Ο Grotsky δήλωσε ότι οι ασθενείς θα μπορούν ακόμη να παίρνουν τα φάρμακά τους από τα φαρμακεία.
Η Αγγελική Αγγελή, εκπρόσωπος της Sanofi Ελλάδας, είπε ότι προμηθεύουν τα δημόσια νοσοκομεία με φάρμακα που θεωρούνται σωτήρια, μοναδικά ή αναντικατάστατα. “Τα μη-μοναδικά προϊόντα παρέχονται με βάση τις εκκρεμείς υποχρεώσεις των νοσοκομείων και τις κατάστασεις των ληξιπρόθεσμων”, είπε. Μη μοναδικά προϊόντα είναι τα φάρμακα για τα οποία είτε υπάρχει ένα γενόσημο, ή συνιστάται μια εναλλακτική θεραπευτική επιλογή από τις κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας.
Μας δήλωσε ότι τα περισσότερα φάρμακα της Sanofi που βρίσκονται στην λίστα της κυβέρνησης διατίθενται στην αγορά με την “εξαίρεση μια-δυο περιπτώσεων, όπου υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις”.
Η GSK Ελλάδας είπε ότι ποτέ δεν είχε σταματήσει την παροχή οποιουδήποτε προϊόντος στην ελληνική αγορά. "Αυτή είναι μια κοινή απόφαση που ελήφθη όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά και σε εταιρικό επίπεδο. Επίσης, η GSK έχει διατηρήσει την απρόσκοπτη παροχή στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία με όλα τα προϊόντα της, ανεξάρτητα από τα συσσωρευμένα χρέη," δήλωσε η εταιρεία.
Η Vanessa Rhodes, της AstraZeneca, δήλωσε ότι η εταιρεία δεν είχε σταματήσει την παροχή οποιοδήποτε από τα φάρμακά της στην Ελλάδα. "Προτεραιότητά μας είναι να διασφαλίσουμε ότι οι ασθενείς θα έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται. Επιπλέον, έχουμε το «απευθείας-στο-φαρμακείο» ένα συστήμα εφοδιασμού έκτακτης ανάγκης, στην περίπτωση που στα φαρμακεία εξαντληθεί κάποιο από τα προϊόντα μας."
Η Ζέτα Χατζηαντωνίου, της Boehringer Ingelheim στην Ελλάδα, τόνισε ότι "η ΒΙ δεν έχει σταματήσει οποιαδήποτε από τις προμήθειες φαρμάκων στην Ελλάδα στον τομέα της λιανικής και στο δημόσιο τομέα". Η Novartis ανακοίνωσε ότι δεν είχε διακόψει τις προμήθειες στην Ελλάδα.
Η φαρμακευτική βιομηχανία λέει ότι πολλές ελλείψεις υπάρχουν λόγω των προϊόντων που εξάγονται μέσω του παράλληλου εμπορίου και κάλεσε την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τις τιμές των φαρμάκων στο σύνολο τους. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ το εμπόριο και η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων επιτρέπεται.
Έτσι, για παράδειγμα, ενώ μια φαρμακευτική εταιρεία μπορεί να πουλήσει ένα φάρμακο σε ένα χονδρέμπορο ή τον φαρμακοποιό στην Ελλάδα, ο χονδρέμπορος ή ο φαρμακοποιός μπορεί να πωλήσει αυτά τα φάρμακα σε χονδρεμπόρους και σε άλλες χώρες. Παράλληλα οι έμποροι το κάνουν αυτό για να κερδίσουν χρήματα απο τις διαφορές τιμών μεταξύ των χωρών.
"Η κυβέρνηση πρέπει να διορθώσει αυτές τις λάθος τιμές για να αποφευχθεί η αύξηση των εξαγωγών. Οι τιμές των φαρμάκων στην Ελλάδα είναι 20% φθηνότερες από τις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπη", δήλωσε ο Κωνσταντίνος Φρούζης, ο οποίος είναι και γενικός διευθυντής της Novartis στην Ελλάδα.
Η ρυθμιστική αρχή επέβαλε απαγόρευση των εξαγωγών για περίπου 60 φάρμακα για να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και κάνει έρευνες σε 300 ακόμη προϊόντα. Ερευνά επίσης 10 χονδρέμπορους και 260 φαρμακοποιούς που πιστεύει ότι έχουν παραβιάσει την απαγόρευση των εξαγωγών. Το υπουργείο Υγείας θα αποφασίσει ενδεχόμενη τιμωρία, η οποία είναι πιθανό να είναι πρόστιμο που θα κυμαίνεται από € 2.000 έως € 20.000, δήλωσε ο Τούντας.
Αυτός ο μήνας θα είναι ζωτικής σημασίας, καθώς Έλληνες αξιωματούχοι και οι πιστωτές της Ελλάδας - η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - πρέπει να συμφωνήσουν τον δημόσιο φαρμακευτικό προϋπολογισμό του 2013, ο οποίος έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Περισσότερες περικοπές θα θέσουν τους ασθενείς σε "κρίσιμο επίπεδο", δήλωσε ο Τούντας, ο οποίος θα είναι ένας από τους βασικούς παίκτες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο φαρμακευτικός προϋπολογισμός ανήλθε σε € 3,7 δισ. το 2011 και μειώθηκε σε € 2.44 δις. πέρυσι.
Ο Τούντας ανησυχεί ότι οι πιστωτές μπορεί να τον περικόψουν σε € 2 δισ. για το 2013.
Greece is facing a serious shortage of medicines amid claims that pharmaceutical multinationals have halted shipments to the country because of the economic crisis and concerns that the drugs will be exported by middlemen because prices are higher in other European countries.
Hundreds of drugs are in short supply and the situation is getting worse, according to the Greek drug regulator. The government has drawn up a list of more than 50 pharmaceutical companies it accuses of halting or planning to halt supplies because of low prices in the country.
More than 200 medicinal products are affected, including treatments for arthritis, hepatitis C and hypertension, cholesterol-lowering agents, antipsychotics, antibiotics, anaesthetics and immunomodulators used to treat bowel disease.
Separately, it was announced on Tuesday that the Swiss Red Cross was slashing its supply of donor blood to Greece because it had not paid its bills on time.
Chemists in Athens describe chaotic scenes with desperate customers going from pharmacy to pharmacy to look for prescription drugs that hospitals could no longer dispense.
"Companies are ceasing these supplies because Greece is not profitable for them and they are worried that their products will be exported by traders to other richer countries through parallel trade as Greece has the lowest medicine prices in Europe," said Professor Yannis Tountas, the president of the Greek drug regulator, the National Organisation for Medicines.
The regulator has investigated 13 pharmaceutical companies that have reduced supplies and has handed the names of eight to the ministry of health so they can be fined. Tountas did not disclose the names of the companies, saying this was the responsibility of the ministry of health, but added that they were "big multinational companies".
The body representing pharmacists, the Panhellenic Pharmaceutical Association, confirmed the shortages. "I would say supplies are down by 90%," said Dimitris Karageorgiou, its secretary general. "The companies are ensuring that they come in dribs and drabs to avoid prosecution. Everyone is really frightened. Customers tell me they are afraid [about] losing access to medication altogether." He said many also worried insurance coverage would dry up.
"Around 300 drugs are in very short supply and they include innovative drugs, medications for cancer patients and people suffering from clinical depression," said Karageorgiou. "It's a disgrace. The government is panic-stricken and the multinationals only think about themselves and the issue of parallel trade because wholesalers can legally sell them to other European nations at a higher price."
The Hellenic Association of Pharmaceutical Companies said the picture was more nuanced. Its president, Frouzis Konstantinos, said there were "probably a very few companies" that were not supplying the Greek market, and only for very specific products — "the reasons being a combination of Greece's low medicine prices and unpaid debt by the state", he said.
In Athens and Thessaloniki, Greece's second city, chemists say they are often overwhelmed by people desperately trying to find life-saving drugs. Oscillating between fury and despair, the customers beseech pharmacists to hand over medications that they frequently do not have in stock.
"Lines will form in the early morning or late at night when you're on duty," said Karageorgiou, who is based in Thessaloniki. "And when the drugs aren't available, which is often the case, people get very aggressive. I'm on duty tonight and know there will be screaming and shouting but in the circumstances I also understand. We have reached a tragic point."
Some companies admitted they were not supplying some medicines. According to the government list, Pfizer had not supplied or would not be supplying 16 medicines. A company spokesperson disagreed with the total but confirmed four medicines had been withdrawn "because alternatives were available and because of the parallel trade [reselling] situation in the country". The products are the two leukaemia treatments Zavedos and Aracytin, which were withdrawn last year, and the analgesic Neurontin and the epilepsy therapy Epanutin, which were withdrawn last month.
Roche could not say how many hospitals were affected but said it was still supplying public hospitals with "critical medicines", which included treatments for HIV and transplantation. Grotsky said patients could still get their medicines through pharmacies.
Angeliki Angeli, spokeswoman for Sanofi Greece, said it was supplying public hospitals with medicines considered life-saving, unique or irreplaceable. "Non-unique products are supplied based on hospitals' outstanding obligations and overdue status," she said. Non-unique products are medicines for which either a generic exists or a therapeutic alternative option is recommended by treatment guidelines.
She said most Sanofi medicines on the government list remained available on the market with the "exception of a couple of dosages/forms where alternatives exist".
GSK Greece said it had never halted the supply of any product in the Greek market. "This is a joint decision taken not only at local level but also at corporate level. Equally, GSK has maintained the uninterrupted supply [to] Greek public hospitals with all its products irrespective of the accumulated debts," the company said.
Vanessa Rhodes, of AstraZeneca, said the company had not halted the supply of any of its medicines to Greece. "Our priority is to ensure patients have access to the medicines they need. Furthermore, we have an emergency 'direct–to-pharmacy' supply system in place should pharmacies find themselves out of stock of any of our products."
The pharmaceutical industry says many shortages are because of products being exported through parallel trade, and has urged the government to address set drug prices. Under EU trade rules, the free movement of goods is allowed. So for example, while a pharmaceutical company may sell a medicine to a wholesaler or pharmacist in
Greece, the wholesaler or pharmacist can sell these medicines on to wholesalers in other countries. Parallel traders do this to make money on the price differences between countries.
"The government needs to correct these wrong prices to avoid a surge of exportation. Greece's drug prices are 20% or more lower than the lowest prices in Europe," said Konstantinos, who is also the general manager of Novartis in Greece.
The industry wants the health ministry to bring in a new pricing system so that Greece uses a basket of eurozone countries to calculate prices. At present, medicines are priced at below the average of the three lowest prices in 22 EU countries.
This month will be crucial as Greek officials and Greece's creditors – the European commission, the International Monetary Fund and the European Central Bank – must agree the 2013 public pharmaceutical budget, which has fallen in recent years. More cuts would put patients at a "critical level", said Tountas, who will be one of the key players at the negotiating table. The budget was €3.7bn in 2011 and fell to €2.44bn last year. Tountas is concerned creditors may cut it to €2bn for 2013.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.