Η καλα προετοιμαζομενη εκρηξη του Ασφαλιστικου-Ποσα χασαμε απο τα αποθεματικα

Οι αιτίες και οι καθυστερήσεις που προκαλούν τα αδιέξοδα.

Το να «σκάσει» το ασφαλιστικό «οικοδόμημα» είναι θέμα ολίγων εβδομάδων και αυτό παρά τις δραματικές περικοπές στις συντάξεις και τον περιορισμό της φαρμακευτικής και υγειονομικής δαπάνης.

Το διαγραφόμενο αδιέξοδο εντοπίζεται στο φθινόπωρο, όταν θα εξαντληθούν οι πληρωμές του προϋπολογισμού προς τα Ταμεία, περίοδο κατά την οποία αναμένεται να ενταθούν και οι πιέσεις της τρόικας και για νέες περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ, προκειμένου οι σχετικές παροχές να ευθυγραμμιστούν προς τις εισφορές.

Η απασφαλισμένη βόμβα του Ασφαλιστικού κινδυνεύει να παρασύρει, εκτός από τους συνταξιούχους, τόσο τα δημόσια οικονομικά, τα οποία -υποτίθεται- γίνεται προσπάθεια να ελεγχθούν, όσο και την κυβέρνηση συνεργασίας, που σε κάθε βήμα αναζητεί... γλυκαντικά προκειμένου να περάσει το «κινίνο» των νέων μέτρων.

Οι δραματικές εξελίξεις για τους ασφαλισμένους, κυρίως δε τους εργαζομένους οι οποίοι εισφέρουν σήμερα για τις συντάξεις της προηγούμενης γενιάς αλλά δεν βλέπουν προοπτική για τους ίδιους, οφείλονται στις ακόλουθες αιτίες:

1. Αυξάνονται οι πληρωμές για συντάξεις παρά τις δραματικές μειώσεις στις παροχές. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί ασφαλισμένοι αντιμετωπίζουν την ανεργία με... συνταξιοδότηση (προτιμούν τη μειωμένη σύνταξη από το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, όταν αυτό υπάρχει). Παράλληλα, με τους ασφαλιστικούς νόμους του 2010 πριμοδοτήθηκε η πρόωρη συνταξιοδότηση στο Δημόσιο (άνδρες με ανήλικο, μειωμένη στους άνδρες με 25 έτη ασφάλισης στο 56ο έτος, τρίτεκνοι κ.ά.) προκειμένου να αποφευχθούν απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων όπως πίεζε η τρόικα. Ενώ στον ιδιωτικό τομέα εισήχθησαν, μεταβατικά και μέχρι να καταργηθούν εντελώς, πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τις μητέρες με ανήλικο.

Ετσι το ΙΚΑ πέρυσι δαπάνησε για συντάξεις περί τα 10 δισ. ευρώ, ενώ φέτος υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί συν 1 δισ. ευρώ. Εξυπακούεται ότι σημαντικό ρόλο σ' αυτήν την πρόσθετη δαπάνη παίζει, ευτυχώς, και η παράταση του προσδόκιμου ζωής.

2. Οι μεταβιβάσεις του προϋπολογισμού προς τα Ταμεία εξαντλούνται μέχρι τον Σεπτέμβριο (απορροφώνται τα προβλεπόμενα κονδύλια κρατικής χρηματοδότησης). Ηδη ο ΟΑΕΕ έχει λάβει το 71% των ετήσιων ενισχύσεων και το ΙΚΑ το 67%. Μόνο αυτά τα δύο Ταμεία, απ' όπου συνταξιοδοτούνται 1,4 εκατ. πολίτες, έχουν ζητήσει επιπλέον ενίσχυση 2,2 δισ. ευρώ για τις συντάξεις μέχρι τα Χριστούγεννα.

3. Από το «κούρεμα» των αποθεματικών, τα οποία ήταν κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος και αυτή τα επένδυε σε κρατικά ομόλογα, τα ασφαλιστικά ταμεία έχασαν 13 δισ. ευρώ. Ομως πέρα των κεφαλαίων απώλεσαν και ετήσια έσοδα 600 εκατ. ευρώ από τα τοκομερίδια. Ετσι, λαμβάνουν περί τα 160 εκατ. (επιτόκιο 2% επί ποσού 10 δισ.), έναντι 750 εκατ. ευρώ (επιτόκιο 4,5% επί κεφαλαίου 24 δισ.).

4. Η μείωση των μισθών και η (πρόσθετη) ανεργία στέρησε περί τα 4,5 δισ. από τα ασφαλιστικά ταμεία σε ετήσια βάση.

5. Η εισφοροδιαφυγή και η «μαύρη»-ανασφάλιστη εργασία υπολογίζονται σε 6 δισ. το χρόνο.

Σε αυτή την κατάσταση, με μια «βαριά» και δυσκίνητη δημόσια διοίκηση, με τις διοικήσεις των Ταμείων να μένουν ανεξέλεγκτες και, με το επιχείρημα της «οικονομικής στενότητας», να συναλλάσσονται -σε ορισμένες περιπτώσεις- με τους εισφοροδιαφεύγοντες, η κυβερνητική «άμυνα» μοιάζει έωλη και υπομονευτική για τα συμφέροντα των ασφαλισμένων. Ετσι, οι διοικήσεις και το υπουργείο Εργασίας μετέρχονται τα ακόλουθα τρικ:

α) Αφήνουν να συσσωρεύονται ο αιτήσεις συνταξιοδότησης προκειμένου να μειωθούν οι σχετικές δαπάνες (ταμειακή διαχείριση, όπως κάνει το Δημόσιο με τους προμηθευτές και τις επιστροφές ΦΠΑ). Υπολογίζεται ότι μόνο στους εν αναμονή συνταξιούχους τα ασφαλιστικά ταμεία χρωστούν κοντά στα 4 δισ. ευρώ (3,7 δισ. μόνο τα πέντε μεγαλύτερα).

β) Προκειμένου να πληρωθούν τα εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων προτάθηκε να χρησιμοποιηθούν χρήματα (1,2 δισ. ευρώ) από την ειδική δόση των 6,3 δισ. ευρώ της τρόικας που θα κατευθυνθεί για την πληρωμή των πιστωτών του Δημοσίου. Ομως, οι δανειστές ζητούν μη ελλειμματική λειτουργία του Ταμείου Πρόνοιας του Δημοσίου στο εξής και καταβολή των εφάπαξ στο ποσό που προκύπτει με βάση τις ειφορές που καταβλήθηκαν. Κάτι τέτοιο θα σημάνει μείωση των αποδόσεων έως και 40% με 50%. Και αυτή η μείωση αφορά όσους πληρώνουν τώρα προκειμένου να πάρουν το εφάπαξ οι ήδη συνταξιούχοι (52.000 άτομα αναμένουν την παροχή από το Ταμείο Πρόνοιας του Δημοσίου, η οποία κυμαίνεται από 30.000 έως 50.000 ευρώ). Την ίδια στιγμή οι ιδιωτικού δικαίου υπάλληλοι του Δημοσίου λαμβάνουν 15.000 ευρώ χωρίς εισφορές, οι υπάλληλοι των Ταμείων (ΟΓΑ κ.ά.) λαμβάνουν πλήρες εφάπαξ χωρίς εισφορές, οι δήμαρχοι παίρνουν εφάπαξ 30.000 ευρώ με δετή θητεία, οι υπάλληλοι της Βουλής διπλό εφάπαξ.

γ) Προκρίνουν και νέα μείωση των επικουρικών (στο 20% της κύριας σύνταξης) παρά την τριπλή, έως τώρα, περικοπή. Και αυτό γιατί οι αναλογιστικές μελέτες εντοπίζουν και νέα ελλείμματα στο εγγύς μέλλον, αλλά και λόγω των αδικιών της προηγούμενης περιόδου. Για παράδειγμα, η εμμονή Σαμαρά για μη μείωση των επικουρικών που είναι κάτω των 250 ευρώ άφησε στο απυρόβλητο όσους πλήρωσαν μικρές εισφορές για λίγα χρόνια (15 έτη) και αποδείχτηκε μια επιλογή που τιμώρησε τους υπαλλήλους που πλήρωναν 35 και 37 έτη εισφορές επικούρησης και τώρα λαμβάνουν τις ίδιες συντάξεις με όσους δεν πλήρωναν...

του Χρήστου Μέγα, Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", Απεργιακή Έκδοση των Εργαζομένων, 7-8/7/2012