ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ “18 ΑΝΩ”
Ιανουάριος 2013
Δηλώνουμε τη συμπαράστασή μας στη Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ, στην ψυχίατρο Κατερίνα Μάτσα, τον ψυχολόγο Σταύρο Κεβόπουλο, όλους τους θεραπευτές, τους θεραπευόμενους, αλλά και τους απεξαρτημένους, που έχουν γίνει στόχος μιας μεθοδευμένης επίθεσης, ενορχηστρωμένης από κύκλους του Υπουργείου Υγείας υπό τον πρώην υπουργό Α. Λοβέρδο.
Η επίθεση άρχισε τον Απρίλη του 2012 με αφορμή μια άνωθεν σχεδιασμένη και κατασκευασμένη «καταγγελία» για υποτιθέμενες κλοπές μελών της Επανένταξης, που συμμετείχαν στην μεγάλη αντιμνημονιακή διαδήλωση του ενός εκατομμυρίου πολιτών στην Αθήνα στις 12/1/2012.
Το πόρισμα της ΕΔΕ που διενεργήθηκε από το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Υγείας και βγήκε το Δεκέμβρη του 2012 ήταν καταδικαστικό για την Κ. Μάτσα και τον Στ. Κεβόπουλο γιατί αρνήθηκαν να ποινικοποιήσουν τη θεραπεία απεξάρτησης και να παραβιάσουν το ιατρικό απόρρητο, παραπέμποντας στα αρμόδια όργανα μέλη της Κοινωνικής Επανένταξης.
Στην πραγματικότητα καταδικάζονται όλοι εκείνοι που δίνουν τη μάχη ενάντια στην απεξάρτηση ως τρόπο ζωής, ενάντια στη χειραγώγηση της συνείδησης διαμέσου των ουσιών, ενάντια στον ατομικισμό και την αποξένωση, ενάντια στην αναγωγή του κοινωνικού φαινομένου της τοξικομανίας σε μία χρόνια, ανίατη αρρώστια του εγκεφάλου, ενάντια στη συντήρηση της εξάρτησης διαμέσου των υποκαταστάτων. Εκείνοι που, με τεράστια αυτοθυσία και με τους πενιχρούς μισθούς του δημοσίου, σηκώνουν στις πλάτες τους τη λειτουργία των 32 δομών του 18 ΑΝΩ, που καλύπτουν όλο το φάσμα των εξαρτήσεων.
Καταδικάζουμε την επιχείρηση στιγματισμού και καταστροφής του κοινωνικού κεκτημένου που αντιπροσωπεύει το 18 ΑΝΩ, ενός φάρου ελπίδας για χιλιάδες απελπισμένους και κοινωνικά αποκλεισμένους ανθρώπους.
Οσοι έχετε τη δυνατότητα μπορείτε να υποβάλλεται ηλεκτρονικά την υπογραφή σας ΕΔΩ:
Πολλαπλοί οι στόχοι της επίθεσης στο 18 Άνω
04/05/2012
Η επίθεση στο 18 Άνω (και στην επιστημονική υπεύθυνη Kατερίνα Mάτσα) επιχειρεί ένα πολλαπλό χτύπημα: να χτυπηθεί το μεγαλύτερο στεγνό δημόσιο πρόγραμμα απεξάρτησης και μέσα από αυτό όλα τα στεγνά προγράμματα απεξάρτησης.
Ταυτόχρονα η επίθεση υπονομεύει την θεραπεία απεξάρτησης και την επανένταξη των απεξαρτημένων καλλιεργώντας την αντιεπιστημονική άποψη ότι η απεξάρτηση είναι ανίατη ασθένεια και δυναμώνοντας τα κοινωνικά στερεότυπα που θεωρούν ότι ο εξαρτημένος είναι επικίνδυνος.
Ο χαρακτηρισμός των απεξαρτημένων ή υπό απεξάρτηση ατόμων ως πλιατσικολόγων θίγει την αξιοπρέπειά τους και ακυρώνει την προσπάθειά τους, ενώ η αναγωγή του θεραπευτικού απόρρητου σε «όρκο τιμής» θίγει την αξιοπρέπεια και το ήθος όλων των θεραπευτών όχι μόνο του 18 Άνω αλλά και όλων όσων εργάζονται σε θεραπευτικά προγράμματα.
Επίσης η Κατερινα Ματσα, ως διευθύντρια του 18 Άνω, με πλούσια επιστημονική, συνδικαλιστική και πολιτική δράση, γίνεται για άλλη μια φορά στόχος. Τέλος, η επίθεση αφορά την αυτοτέλεια του 18 Άνω σαν Μονάδα του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, του μεγαλύτερου ψυχιατρείου της χώρας.
Το 18 ανω και το Ψυχιατρείο
Ο τρόπος που οργανώθηκε η επίθεση αυτή και το γεγονός της έγγραφης αναφοράς εργαζόμενης της μονάδας προς υπηρεσία του νοσοκομείου (την αναφορά έκανε νοσηλεύτρια του 18 Άνω προς την νοσηλευτική υπηρεσία του νοσοκομείου) δημιουργεί πολλά ερωτηματικά και ανοίγει ρωγμές στην λειτουργία της Μονάδας ως κομμάτι του ψυχιατρικού νοσοκομείου:
- Το ότι κλήθηκε η νοσηλεύτρια από την προϊσταμένη της νοσηλευτικής υπηρεσίας του ΨΝΑ να κάνει έγγραφη αναφορά για το γεγονός χωρίς η υπηρεσία να επικοινωνήσει με την διευθύντρια της Μονάδας πριν ή μετά από την αναφορά (όπως συνήθως γίνεται μέχρι τώρα για κάθε σημαντικό γεγονός που αφορά την Μονάδα και την λειτουργία της) για να ενημερώσει έστω για την σοβαρότητα του θέματος.
- Το ότι μέλη του ΔΣ των εργαζομένων έσπευσαν να ενημερώσουν την Διοίκηση του νοσοκομείου για το γεγονός και την έγγραφη αναφορά καθώς επίσης και η ταχύτητα με την οποία το γεγονός πήρε τον δρόμο της δημοσιότητας (εκπομπή στο Mega chanel το Σάββατο 8.00 π.μ. και δημοσίευμα στο Βήμα την ίδια ημέρα).
- Το γεγονός ότι το Δελτίο τύπου του Υπουργείου Υγείας που διατάσει την ΕΔΕ και η ανάληψη της εξέτασης από τις εισαγγελικές αρχές εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου δυόμισι μόνο ώρες μετά την εκπομπή του Mega chanel (στις 10.30 το πρωί του Σαββάτου), και 4 μόλις ημέρες μετά την έγγραφη αναφορά, ενώ για άλλα σημαντικά ζητήματα περνάνε μήνες ή και χρόνια ολιγωρίας.
- Το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες έχουν ενταθεί οι λεκτικές επιθέσεις εναντίον της Μονάδας και της Διευθύντριας Κατερίνας Μάτσα από συνδικαλιστές της πρώην ΠΑΣΚΕ, μέλη του συλλόγου εργαζομένων οι οποίοι δεν χάνουν ευκαιρία να κατηγορούν το 18 Άνω ότι λειτουργεί αυτόνομα καταλύοντας αρχές και θεσμούς του ψυχιατρείου, και να λασπολογούν εναντίον της Κ. Μάτσα για σύμπραξη με τους τροϊκανούς (!) για το κλείσιμο (!) το νοσοκομείου κ.α..
- Το γεγονός ότι μια εβδομάδα μετά την πρώτη έγγραφη αναφορά ακολούθησε μια νέα αναφορά νοσηλεύτριας προς την προϊσταμένη νοσηλευτική υπηρεσία του ΨΝΑ που εκφράζει φόβους ότι μέρος των αντικειμένων από πλιάτσικο της 12ης Φεβρουαρίου μπορεί να βρίσκονται σε άλλο ξενώνα της κοινωνικής επανένταξης γυναικών, στο κέντρο της Αθήνας, με αποτέλεσμα η αστυνομία να χτυπά την πόρτα του ξενώνα ζητώντας να κάνει έρευνα στο χώρο, κατατρομοκρατώντας τις θεραπευόμενες που διαμένουν εκεί και το προσωπικό.
Όλα τα παραπάνω δεν δημιουργούν απλώς ερωτηματικά αλλά και την βεβαιότητα ότι η επίθεση αυτή είναι ενορχηστρωμένη από το Υπουργείο αλλά βρήκε στρωμένο το χαλί μέσα από το ίδιο το ψυχιατρείο.
Γιατί όμως;
Το 18 ανω διατηρεί μια λειτουργική αυτοτέλεια μέσα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο. Οι υπηρεσίες και οι διευθύνσεις που διέπουν κάθετα τις δομές του ψυχιατρείου δεν ελέγχουν (στον ίδιο βαθμό) τις δομές του 18 Άνω. Όχι ότι δεν ισχύουν τυπικά αλλά είναι αποδυναμωμένες στην πράξη. Η λειτουργική αυτοτέλεια του 18 Άνω δεν είναι κατοχυρωμένη θεσμικά αλλά εφαρμόζεται στην πράξη. Το προσωπικό της Μονάδας αναφέρεται στην θεραπευτική ομάδα (δηλαδή στην ομάδα που συμμετέχει όλο το προσωπικό κάθε δομής) ή στους διευθυντές της ίδιας της Μονάδας πρώτα από όλα, για όλα τα θέματα και όχι στις υπηρεσίες του ψυχιατρείου. Το ψυχιατρείο δεν ελέγχει το 18 Άνω και αυτό ενοχλεί το ίδιο το ψυχιατρείο σαν θεσμό με ό,τι αυτό αντιπροσωπεύει.
Αυτή η αυτοτέλεια δεν προέκυψε στην πορεία ούτε κατά τύχη. Η ίδια η γένεση και δημιουργία της Μονάδας ήρθε εξ αρχής σε σύγκρουση με τους θεσμούς του ασύλου. Η ύπαρξη της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω γεννήθηκε μέσα από την σύγκρουση με τους ασυλιακούς θεσμούς και ακριβώς εξ΄αιτίας αυτής της σύγκρουσης αναπτύχθηκε και συνεχίζει να παράγει το τόσο σημαντικό έργο της.
Η λειτουργία της θεραπευτικής ομάδας και η φιλοσοφία της, η αρχή της εθελοντικής θεραπείας, η ισοτιμία των μελών της θεραπευτικής ομάδας και η αναγνώριση της διαφορετικότητας των ρόλων κάθε εργαζόμενου μέσα σε μια ομάδα όπου κάθε ρόλος λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς τον άλλο, η σημασία της θεραπευτικής σχέσης, η διεπιστημονική προσέγγιση για την θεραπεία, η κινηματική αντίληψη για την θεραπεία της εξάρτησης και για την κοινωνική επανένταξη των απεξαρτημένων, όλη αυτή η φιλοσοφία, μοιραία έρχεται σε σύγκρουση με τους καθεστωτικούς θεσμούς του ασύλου.
Ετσι το 18 είναι το κόκκινο πανί μέσα στο ψυχιατρείο και το μικρό «γαλατικό χωριό» που συνεχίζει να αντιστέκεται… Όσο ήταν μια μικρή μονάδα ήταν απλώς ένα κουκούτσι στο στόμα του ασύλου. Τώρα έχει μεγαλώσει και έχει καρποφορήσει, με 32 δομές εντός και εκτός νοσοκομείου και με 280 εργαζόμενους. Δεν είναι μικρό ούτε αμελητέο αλλά δεν ελέγχεται. Η επίθεση αυτή, πέραν των άλλων, είναι και μια ευκαιρία του νοσοκομείου να επιβάλει τον ασφυκτικό του έλεγχο ακόμα και στην ίδια την θεραπευτική διαδικασία και τις αρχές της.
Η Κατερίνα Μάτσα
Αυτή η σύγκρουση, της Μονάδας Απεξάρτησης με την ασυλιακή νοοτροπία και τους ασυλιακούς θεσμούς, έγινε εξ αρχής και χάρη στους ανθρώπους που ήταν οι «πρωτεργάτες» για το στήσιμο της Μονάδας και η «ψυχή» του όλου εγχειρήματος που τόσους καρπούς έχει δώσει στα 26 χρόνια λειτουργίας του. Η Κατερίνα Μάτσα, η επιστημονικά υπεύθυνη και διευθύντρια της Μονάδας, είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους.
Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του 18 Άνω την αναγνωρίζουν σαν μια φυσική ηγεσία, καπετάνιο του στόλου του 18 Άνω κυρίως εξαιτίας του έργου της, της εμπειρίας και της φιλοσοφίας της και όχι τόσο λόγω του θεσμικού της ρόλου (είναι η διευθύντρια της Μονάδας).
Οι συγκρούσεις που κάνει για να διατηρήσει και να αναπτύξει το 18 Άνω, βασισμένες στην φιλοσοφία του, ενοχλούν. Η ίδια ως ψυχίατρος δεν χρηματίζεται και δεν έχει εξαγοράσει τις «περγαμηνές» της με ιδιωτικά ιατρεία ή κλινικές. Είναι γνωστή στον χώρο της υγείας, και όχι μόνο, για τις μάχες που έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει για την δημόσια υγεία και για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Είναι η ίδια συνδικαλίστρια, μέλος του ΔΣ της ΕΙΝΑΠ, εκλεγμένη στο γενικό συμβούλιο της ΑΔΕΔΥ και ανήκει χρόνια στο τροτσκιστικό κίνημα, είναι μέλος της ΚΕ του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος.
Είναι λοιπόν ένα πρόσωπο που ενοχλεί γιατί βάζει φραγμούς στα επιχειρούμενα σχέδια του υπουργείου υγείας για την διάλυση του ΕΣΥ και στις προσπάθειες του ψυχιατρείου να ελέγξει και να «τιθασεύσει» το 18 Άνω, βάζοντάς το στην κλίνη του Προκρούστη, που αντιπροσωπεύει το ολοπαγές ίδρυμα που λέγετε Ψ.Ν.Α.
Για το θεραπευτικό απόρρητο
Οι εξαρτημένοι και μόνο από το γεγονός της χρήσης ουσιών, η οποία θεωρείται κακούργημα, είναι εκ των πραγμάτων παραβάτες. Είναι επίσης δεδομένο ότι η εξάρτηση είναι συχνά συνδεδεμένη και με άλλου είδους παραβατικότητα εκτός της χρήσης. Η ίδια η θεραπεία απεξάρτησης είναι μια ρήξη όχι μόνο με την χρήση αυτή καθ’ αυτή αλλά και με όλες τις παραβατικές συμπεριφορές που προκύπτουν από αυτήν. Ο ρόλος του θεραπευτή δεν είναι να καταγγέλλει τους θεραπευόμενους για την παραβατική τους συμπεριφορά αλλά να τους βοηθήσει, μεταξύ άλλων, να έρθουν σε ρήξη με αυτή, δημιουργώντας μια σχέση εμπιστοσύνης χωρίς την οποία είναι αδύνατη η θεραπεία.
Το θεραπευτικό απόρρητο αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της θεραπευτικής σχέσης αλλά και της επαγγελματικής σχέσης και προβλέπεται από τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας όχι μόνο των θεραπευτών αλλά και των γιατρών, νοσηλευτών κ.λ.π.
Φαίνεται αδιανόητο για όσους εργάζονται στην απεξάρτηση να έχουν την πρακτική να καταγγέλλουν τους εξαρτημένους που προσέρχονται με αίτημα θεραπείας στους Συμβουλευτικούς Σταθμούς των προγραμμάτων.
Αυτή η αρχή της εμπιστοσύνης και του απόρρητου δεν είναι μια πρωτοτυπία του 18 ανω αλλά όλων των θεραπευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα και σ’ όλο τον κόσμο. Η ίδια αρχή ισχύει και όταν μέσα στη θεραπευτική διαδικασία προκύπτουν πισωγυρίσματα σε προηγούμενες συμπεριφορές. Τα όποια πισωγυρίσματα των υπό θεραπεία ατόμων, σε παλιότερες συμπεριφορές, χρήσης ή άλλες, αντιμετωπίζονται θεραπευτικά από όλη την θεραπευτική ομάδα. Δεν απαιτείται κανένας «όρκος τιμής» για ην τήρηση του απόρρητου και η χρήση αυτού του όρου προσβάλει και θίγει την αξιοπρέπεια όλων των επαγγελματιών στην απεξάρτηση.
Το 18 ανω συνεχίζει να λειτουργεί με τις αρχές και τις αξίες του κάνοντας μια άλλη πρόταση ζωής για τους ανθρώπους που μέσα από τα προσωπικά και κοινωνικά αδιέξοδα, σε μια περίοδο γενικευμένης κρίσης, επέλεξαν την χρήση ουσιών σαν διέξοδο και «στρατηγική επιβίωσης».
Κάνει μια άλλη πρόταση ζωής που δεν μπορεί να την χωρέσει η πολυσυζητημένη υποκατάσταση, η λογική της μείωσης του κόστους και η διαχείριση της εξάρτησης. Με την συλλογικότητα για την οποία αγωνίζεται, απάντησε δυναμικά στις επιθέσεις και συνεχίζει.
Μαζί του έχει συμμάχους το σύνολο των απεξαρτημένων και των οικογενειών τους, όλα τα θεραπευτικά προγράμματα, τον ιατρικό και πολιτικό κόσμο, τον κόσμο της διανόησης και της τέχνης, κοινωνικές συλλογικότητες και λαϊκές συνελεύσεις.
Μαρία Χλωρού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.